सिंधी कहानी – डार

मोहन थानवी
मोहन थानवी
घर-बार छदणि खां पोइ सुखेमल जो सुख घटि थी वियो। जाल बेपरावाह थी वियसि। पाणि सुखो त सुभुह जो नवें लगे आफिस वेन्दो आहे, पुठ्यां जाल मीनाक्षी फोन खणी वेठी साइरिनि सां गाल्हाइन्दि रहन्दी आहे। कंहिं-कंहि दिहं सुखो आफिस मूं जल्दी अची दिसन्दो आहे – घर में ताश जी महफिल-रौनक। किटी पार्टीअ में शिरकत कन्दड़ माइयूं एं पाड़े वारनि जी अख्यिनि में उनजे करे खिल। तिरस्कार।
बाबे जो घर छदणि सुखे खे हाणे दुखे प्यो। हिकु पुटि थी करे बि उन बाबे जे शीशे जेहिड़े दिल खे दुखायो। सुखे जी माउ छह महीना पहिरियूं सुखे जी शादी करे गुजर करे वेई। बीमार हुई। इन करे पंहिंजी मासीअ जी धीअ जे सावरे घरूं सुखे जी घुर मोटाये कोन सघी। मीनाक्षी बि पढ़हयलि-लिखयलि आहे। सुखो बैंक में कैशियर आहे। सुखे पंहिंजी माउ खां पोइ दह दिह बि उनजो सोग न रख्यो। बाबे जो घर वदो आहे। चार रूम। पर दिल सां सुखो एं मीनाक्षी नन्ढुड़ा । अच-वं´ एं खादे-पीते में पंहिंजी सिन्धु जी परम्पराउनि खे मनणि वारो उनजो बाबो आतूमल मीनाक्षीअ खे जींस-टीशर्ट पाइणिजी मोकल कोन दिनी। कलेश प्यो। सुखे यकदम घर छदे जाल जो सुख दिठो। आतूमल 45 सालनि जो आहे। सुखो 21 सालनि जो। बिनी सिन्धु कोन दिठी। पर आतू रोज लालसाईंअ जे मन्दर वेन्दो आहे। संत कंवरराम जा भजन कुझन्दो आहे। सिन्धी पंचायत जो सेक्रेटरी आहे।
अजु सुखो पंजें लगे घर पहूंतो। दिठई मीनाक्षी घर कोने। पाड़े वारनि मूं हिक जणो अची सुखे खे बुधाए वियो – मीनाक्षी जी तबीयत बिगड़ी वेई हुई। उनजो भाउ उनखे इस्पाताल कोठे वियो आहे। सुखे देर कोन कई। इस्पाताल पहूंतो त खबर पयसि उनखे पुटि जमण वारो आहे। मीनाक्षी दिहनि सां आहे।
मीनाक्षी एं सुखे सिन्धी समाज जे बियनि लोकनि सां बि इन विचु रस्तो कोन रख्यो हुयो। बैंक में गढुकमु कड़हन्दड़ एं मीनाक्षीअ जियूंसाइरियूं ब डिह उननि जो हाल-चाल पूछो पर पोइउवे दांहं दिसणि लगा। वक्त-बे-वक्त घुरज ते को बि अग्यिं कोन प्यो अचे। सुखे खे हाणे पंहिंजो बाबो एं पंहिंजो समाज याद आयो। उननि सुखे एं मीनाक्षीअ खे वरी कबूल करणि में देर कोन कई। चयाउं त उवे हमेशा दिलु में हुवा। दूर त वया इ कोन हा। झूलेलाल।
आतूमल पंचायत में सेक्रेटरी हुजणि सबबि अजु मन्दर में सिन्धी बोलीअ जे वाधारे लाइपेपर प्यो वाचे। उन वेल मीनाक्षी एं सुखो बि मौजूद हुवा समाज जे हिक माणूअ आतूमल खे मेणो दिनो – तव्हां जो पंहिंजो पुटि-नूंअ घर में सिन्धी कोन था गाल्हायनि। तव्हां बेनि खे उपदेश था दियो।
आतूमल गाल्हि ठाहे वड़ती। चंवई -इन करे इ त मूखे फुरनो (चिंता) आहे। मूं दिठो आहे त नई टेहीगढुरहणि न थी पसन्द करे। सिन्धी बोली बि गाल्हायणि सां परहेज अथसि। सिन्धु जी परम्पराउनि सां परे थी भजे। इयो मुंहिंजे घर में लकाव आहे। मां इया तिणकि (डार) सभनि जे घरनि में दिसी करे इ त चवां थो – पहिरियूं बोली संभारियो। पंहिंजी सिन्धु जा दिहं-वार-त्योहार मनायो। शहीद हेमूं कालाणी, कंवरराम, शाह-सामी-सचल जा चवयलि अखर याद कयो। समाज में आयलि इन तिणकि खे हाणे भरणि जरूरी आहे।
पंचायत जे हिक मेम्बर चवो – शीशे जी तिणकि कीअं भरे सघबि।
आतूमल मुश्कियो; चवईं – फ्रेम मजबूत करे। फ्रेम मजबूत हून्दो त तिणकियलि शीशो बि शिक्ल दिखारीन्दो। फ्रेम कसजी वेन्दो त डार बि शीशे खे विरहांङणि कोन दिन्दी।
सुखो एं मीनाक्षी इन गाल्हि खे समझी विया। हाणे हू सिन्धी गाल्हाइन्दा आहिनि। सभि सां गडु रहन्दा आहिनि।

– मोहन थानवी
82, सार्दूल कॉलोनी बीकानेर

error: Content is protected !!